توپوگرافی چشم

توپوگرافی چشم یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که نقشه‌ای دقیق و سه‌بعدی را از سطح قرنیه ایجاد می‌کند. این روش نقشی حیاتی در تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری مانند قوز قرنیه و آستیگماتیسم، برنامه‌ریزی برای جراحی‌های عیوب انکساری مانند لیزیک و سفارشی‌سازی لنزهای تماسی دارد. همچنین به پزشکان کمک می‌کند سلامت قرنیه را در طول زمان تحت‌نظر بگیرند.

در این صفحه، توضیح می‌دهیم که توپوگرافی قرنیه چیست و شما را با هر آنچه باید درباره این آزمایش بدانید، مانند نحوه انجام، مزایا، معایب و هزینه آن آشنا می‌کنیم. همچنین به سؤال «چرا انجام توپوگرافی قرنیه قبل از جراحی لیزیک ضروری است» و سؤالات متداول دیگر پاسخ می‌دهیم.

توپوگرافی چشم چیست؟

آزمایش توپوگرافی چشم، یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که نقشه‌ای سه‌بعدی با وضوح بالا از سطح جلویی قرنیه می‌سازد. این آزمایش، انحنا، ارتفاع و قدرت انکساری قرنیه را با دقتی در حد میکرون اندازه‌گیری می‌کند.

سیستم‌های توپوگرافی قرنیه از انعکاس مبتنی بر دیسک پلاسیدو، تصویربرداری شایم فلوگ یا روش‌های اسکن اسلیت برای تجزیه‌وتحلیل هزاران نقطه در سراسر سطح قرنیه استفاده می‌کنند. نقشه‌های توپوگرافی در قالب‌های مختلفی مانند نقشه‌های انحنای محوری، نقشه‌های مماسی و نقشه‌های ارتفاعی تولید می‌شوند تا هندسه و عدم تقارن قرنیه را نشان دهند.

توپوگرافی قرنیه برای شناسایی زودهنگام ناهنجاری‌های ساختاری در قرنیه ضروری است. این ابزار تشخیصی می‌تواند ناهنجاری‌هایی مانند افزایش شیب بخش پایینی قرنیه، الگوهای پاپیونی نامتقارن، نازک‌شدن قرنیه، قوز قرنیه و انحطاط حاشیه‌ای پلوسید را تشخیص دهد. همچنین می‌تواند آستیگماتیسم قرنیه را به‌دقت اندازه‌گیری و تغییرات قرنیه را پس از جراحی‌های عیوب انکساری مانند لیزیک ارزیابی کند.

علاوه بر این موارد، چشم‌پزشکان از این آزمایش برای ارزیابی مناسب‌بودن چشم برای استفاده از لنزهای تماسی، نظارت بر پیشرفت بیماری و ارزیابی نتایج پیوند قرنیه استفاده می‌کنند. همچنین آن‌ها با استفاده از نقشه دقیق قرنیه، می‌توانند بهترین روش‌های درمانی را تجویز و اثربخشی درمان را بررسی کنند.

چرا انجام توپوگرافی قرنیه قبل از عمل لیزیک ضروری است؟

لیزیک نوعی عمل جراحی است که شکل قرنیه را برای اصلاح عیوب انکساری و بهبود بینایی تغییر می‌دهد. در ادامه این بخش، توضیح می‌دهیم که چرا توپوگرافی چشم باید قبل از عمل لیزیک انجام شود:

1. ارزیابی واجدشرایط‌بودن برای لیزیک: افراد مبتلا به برخی از ناهنجاری‌های چشمی مانند قوز قرنیه (اختلالی که باعث برآمده‌شدن و نازک‌شدن قرنیه می‌شود) ممکن است کاندیدای مناسبی برای این جراحی نباشند؛ زیرا این ناهنجاری‌ها می‌توانند لیزیک را به عملی خطرناک یا بی‌اثر تبدیل کنند. توپوگرافی با ارزیابی ضخامت قرنیه، می‌تواند به تشخیص قوز قرنیه کمک کند
2. سفارشی‌سازی فرایند جراحی: قرنیه هر فرد منحصربه‌فرد است و حتی بی‌نظمی‌های کوچک نیز می‌توانند روی بینایی تأثیر بگذارند. پزشکان با استفاده از این آزمایش، می‌توانند فرایند جراحی را با توجه به ساختار و نیازهای منحصربه‌فرد چشم بیمار شخصی‌سازی کنند. روش‌های لیزیک سفارشی مانند هدایت با ویوفرانت یا هدایت با توپوگرافی از نقشه توپوگرافی برای برطرف‌سازی نقص‌ها، اصلاح بهتر بینایی و کاهش خطر عوارض جانبی مانند هاله‌بینی یا خیرگی در شب استفاده می‌کنند
3. جلوگیری از عوارض پس از جراحی: این آزمایش داده‌های عمیقی را برای جلوگیری از عوارض پس از جراحی مانند اصلاح بیش از حد، اصلاح ناقص یا اکتازی پس از لیزیک (نازک‌شدن و تغییر شکل قرنیه) فراهم می‌کند. توپوگرافی با شناسایی عوامل پرخطر قبل از جراحی، لیزیک را به عملی ایمن‌تر و قابل‌پیش‌بینی‌تر تبدیل می‌کند

نحوه انجام تست توپوگرافی چشم

آزمایش توپوگرافی چشم غیرتهاجمی و بدون درد است و معمولا حدود 30 ثانیه طول می‌کشد. پیش از آزمایش، لنزهای تماسی خود را دربیاورید تا شکل قرنیه تغییر پیدا نکند. اگر از لنزهای تماسی نرم استفاده می‌کنید، از استفاده از آن‌ها به مدت حداقل 24 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید؛ ولی اگر لنزهای شما از نوع سخت نفوذپذیر به گاز است، قطع استفاده از آن‌ها به مدت 1 الی 2 هفته قبل از آزمایش ضروری است.

نکته مهم دیگر این است که پیش از آزمایش، حتما درباره بیماری‌ها و اختلالات چشمی خود مانند بیماری خشکی چشم، جراحی‌های قبلی یا سابقه عفونت چشمی به چشم‌پزشک اطلاع دهید. این اطلاعات به چشم‌پزشک کمک می‌کنند که داده‌های توپوگرافی را با توجه به وضعیت چشم بیمار تفسیر کند. این آزمایش که به هیچ‌گونه قطره چشمی یا داروی بی‌حسی نیاز ندارد، دارای مراحل زیر است:

1. ابتدا بیمار روی صندلی می‌نشیند و چانه خود را روی تکیه‌گاه و پیشانی خود را روی بخش تثبیت‌کننده قرار می‌دهد
2. سپس دستگاه توپوگرافی قرنیه که معمولا دستگاهی مبتنی بر پلاسیدو یا شایم فلوگ است، حلقه‌های نور یا اسکن‌های اسلیت را به سطح قرنیه می‌تاباند
3. در این مرحله، تکنسین برای اطمینان از هم‌ترازی، از بیمار می‌خواهد که فقط به یک نقطه نگاه کند
4. سپس سیستم تصاویری با وضوح بالا از زوایای مختلف می‌گیرد تا یک نقشه سه‌بعدی از انحنا و ارتفاع قرنیه بسازد

پس از آزمایش، نقشه‌های توپوگرافی بلافاصله تولید می‌شوند و پزشک می‌تواند آن‌ها را همان لحظه بررسی کند. این نقشه‌ها انحنا، تقارن و ارتفاع قرنیه را با استفاده از مقیاس‌های رنگی نشان می‌دهند. قرنیه‌های نرمال انحنای یکنواختی دارند؛ ولی ناهنجاری‌هایی مانند شیب موضعی، نازک‌شدن یا عدم تقارن ممکن است نشان‌دهنده قوز قرنیه، اکتازی پس از جراحی و دیگر اختلالات قرنیه باشند.

مزایا و معایب دستگاه توپوگرافی چشم

توپوگرافی چشم یک روش تصویربرداری بدون تماس است؛ بنابراین، مزایای قابل‌توجه و معایب بسیار کمی دارد. در ادامه این بخش، به مزایا و معایب آن به ترتیب می‌پردازیم.

مزیت اول: غیرتهاجمی است

این آزمایش برای همه بیماران ایمن و راحت است. همچنین به هیچ‌گونه قطره چشمی یا داروی بی‌حسی نیاز ندارد؛ بنابراین، بیماران لازم نیست پس از انجام این آزمایش استراحت کنند. آن‌ها می‌توانند بلافاصله فعالیت‌های بینایی عادی خود را انجام دهند.

مزیت دوم: تجزیه و تحلیل لحظه ای

نقشه‌های این آزمایش بلافاصله تولید می‌شوند؛ بنابراین، پزشکان در همان جلسه می‌توانند نقشه‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنند و از آن‌ها برای تجویز روش‌های درمانی کمک بگیرند.

مزیت سوم: تشخیص زودهنگام

این آزمایش با شناسایی تغییرات انحنا، ارتفاع و تقارن قرنیه که با روش‌های معاینه چشم قابل‌مشاهده نیستند، می‌تواند اختلالاتی مانند قوز قرنیه را پیش از بدترشدن علائم تشخیص دهد. علاوه بر این، می‌تواند افزایش شیب در بخش پایینی قرنیه و الگوهای پاپیونی نامتقارن را که نشانه‌های تغییرات اکتازی اولیه هستند، شناسایی کند.

مهم‌ترین عیب: ناراحتی

ناراحتی ممکن است ناشی از قرارگرفتن در معرض نور روشن در طول تصویربرداری باشد. این نور ممکن است در برخی افراد به‌ویژه افرادی که سطح چشم حساسی دارند، باعث حساسیت به نور یا خیرگی بینایی شود؛ ولی این ناراحتی خفیف و کوتاه‌مدت است و روی بینایی تأثیر نمی‌گذارد.

هر چند وقت یک بار میتوان عکس توپوگرافی چشم گرفت؟

تعداد دفعات انجام آزمایش تصویربرداری توپوگرافی و فاصله زمانی بین آن‌ها به شرایط بیمار بستگی دارد؛ برای مثال، بیماران مبتلا به قوز قرنیه ممکن است به نظارت مداوم نیاز داشته باشند و افرادی که مایل به انجام عمل لیزیک هستند، باید آن را قبل و بعد از جراحی انجام دهند. لطفا به مطب بهترین چشم پزشک تهران مراجعه کنید تا پاسخ این سؤال را با توجه به شرایط خود بگیرید.

هزینه توپوگرافی چشم در کلینیک دکتر مقدسی

هزینه توپوگرافی چشم به عوامل مختلفی مانند مرکز درمانی، موقعیت جغرافیایی و نوع فناوری تصویربرداری دستگاه بستگی دارد. مراکز تشخیصی پیشرفته که از سیستم‌های شایم فلوگ یا توپوگرافی ترکیبی استفاده می‌کنند، ممکن است هزینه بالاتری نسبت به مراکزی با دستگاه‌های مبتنی بر پلاسیدو دریافت کنند.

شرکت‌های ارائه‌دهنده بیمه درمانی ممکن است هزینه این آزمایش را برای تشخیص مشکلاتی مانند قوز قرنیه، اکتازی قرنیه یا ارزیابی چشم برای جراحی‌های لیزیک و پی‌آرکی یا کراس‌لینکینگ قرنیه پوشش دهند. لطفا برای دریافت دقیق قیمت توپوگرافی در کلینیک دکتر مقدسی از طریق پل‌های ارتباطی درج شده در سایت، تماس بگیرید.

جمع‌بندی

آزمایش توپوگرافی چشم که یک ابزار تشخیصی حیاتی در چشم‌پزشکی مدرن محسوب می‌شود، اطلاعات دقیقی را درباره سلامت قرنیه ارائه می‌دهد. این آزمایش غیرتهاجمی می‌تواند به تشخیص قوز قرنیه، برنامه‌ریزی برای جراحی‌های عیوب انکساری یا سفارشی‌سازی لنزهای تماسی کمک کند.

اگر نگران سلامت قرنیه خود هستید یا می‌خواهید یکی از جراحی‌های چشم را انجام دهید، به چشم‌پزشک معتبری مانند دکتر علیرضا مقدسی مراجعه کنید تا اطلاعات بیشتری درباره فواید و هزینه توپوگرافی چشم به دست آورید. همین‌امروز می‌توانید نوبتی برای ملاقات با این چشم‌پزشک و خداحافظی با نگرانی‌های خود رزرو کنید.

سؤالات متداول

انجام تست توپوگرافی چشم برای چه کسانی ضروری است؟

انجام آزمایش توپوگرافی ممکن است برای تشخیص قوز قرنیه، برنامه‌ریزی برای جراحی‌های عیوب انکساری یا سفارشی‌سازی لنزهای تماسی ضروری باشد.

آیا انجام توپوگرافی چشم درد دارد؟

خیر. ازآنجایی‌که این آزمایش نوعی روش تصویربرداری بدون تماس است، بیماران هیچ‌گونه دردی را در طول آن احساس نخواهند کرد.

آیا قبل از انجام توپوگرافی چشم باید لنز را درآورد؟

بله. ازآنجایی‌که لنزهای تماسی می‌توانند شکل قرنیه را تغییر دهند و روی نتایج آزمایش توپوگرافی تأثیر بگذارند، باید آن‌ها را پیش از انجام آن دربیاورید.

آیا نیاز به قطره یا بی‌حسی برای توپوگرافی وجود دارد؟

خیر. این آزمایش به هیچ‌گونه قطره یا داروی بی‌حسی نیاز ندارد.

آیا انجام توپوگرافی چشم برای کودکان امکان پذیر است؟

بله. این آزمایش به چشم کودکان یا نوزادان آسیب نمی‌زند.

تفاوت بین توپوگرافی و پنتاکم چیست؟

آزمایش توپوگرافی سطح قدامی قرنیه را با استفاده از حلقه‌های کراتوسکوپی نقشه‌برداری می‌کند؛ ولی آزمایش توموگرافی نقشه‌هایی از هر دو سطح قدامی و خلفی قرنیه می‌سازد. پنتاکم یکی از دستگاه‌هایی است که می‌تواند آزمایش توموگرافی را انجام می‌دهد.

دقت دستگاه توپوگرافی در تشخیص قوز قرنیه چقدر است؟

دستگاه توپوگرافی می‌تواند قوز قرنیه را با دقت بالایی تشخیص دهد. به عبارت دیگر، این دستگاه یکی از مؤثرترین ابزارها برای تشخیص و نظارت بر قوز قرنیه است.

چند وقت یکبار باید تست توپوگرافی چشم انجام داد؟

تعداد دفعات انجام تست توپوگرافی و فاصله زمانی بین آن‌ها به شرایط بیمار بستگی دارد؛ برای مثال، بیماران مبتلا به قوز قرنیه به نظارت مداوم نیاز دارند؛ ولی افراد دیگر باید آن را قبل از جراحی‌های عیوب انکساری یا سفارشی‌سازی لنزها انجام دهند.

آیا انجام مکرر توپوگرافی برای چشم ضرر دارد؟

خیر. توپوگرافی روشی بی‌خطر است؛ بنابراین شما می‌توانید آن را به‌صورت مکرر انجام دهید.

چه عواملی ممکن است در نتیجه توپوگرافی چشم خطا ایجاد کند؟

لنزهای تماسی، بیماری‌هایی مانند خشکی چشم، سابقه جراحی چشم و عدم هم‌ترازی در طول آزمایش می‌توانند روی نتایج توپوگرافی تأثیر بگذارند.

آیا انجام توپوگرافی چشم قبل از خرید عینک یا لنز لازم است؟

انجام این آزمایش برای سفارشی‌سازی لنزها برای بیمارانی با قرنیه‌های نامنظم ضروری است.

آیا بعد از جراحی لیزیک یا لازک باید مجدداً توپوگرافی چشم انجام شود؟

بله، انجام این آزمایش بعد از جراحی‌های عیوب انکساری چشم برای نظارت بر بهبودی قرنیه و ارزیابی نتایج جراحی ضروری است.